Dr. Hüseyin BÜYÜKÖZER
MESELA BUNLARDAN 10 TEHLİKELİ GIDA KATKI MADDELERİ NELERDİR?
Gıda katkı maddeleri, yiyecek ve içeceklerin güvenliğini, tazeliğini, tadını, dokusunu veya görünümünü korumak veya iyileştirmek gibi çeşitli nedenlerle eklenen maddelerdir.
Katkı maddesi olarak kullanılan birçok madde doğal olarak bulunur. Örneğin meyvelerdeki C vitamini (E 300) ve pektin (E 440), domateslerdeki likopen (E 160d) ve yumurta sarısı, soya fasulyesi, yer fıstığı ve mısır gibi çeşitli gıdalarda bulunan lesitin (E 322).
Gıda katkı maddeleri ayrıca hayvanlardan (örneğin, koşineal böceklerinden elde edilen karminik asit veya E 120) veya minerallerden (örneğin, öğütülmüş kireçtaşından elde edilen kalsiyum karbonat veya E 170) elde edilebilir veya kimyasal olarak sentezlenebilir (örneğin, sentetik likopen veya E 160d).
Avrupa Birliği’nde (AB) tüm gıda katkı maddeleri bir E numarasıyla tanımlanır ve gıdalarda kullanımına izin verilmeden önce güvenlikleri değerlendirilir.
AB’de 300’den fazla madde gıda katkı maddesi olarak kullanılmak üzere onaylanmıştır.
Gıda katkı maddeleri, kullanıldıkları yiyecek ve içeceklerin içerik listesine mutlaka eklenmelidir.
Yiyecek ve içecek etiketleri, hem katkı maddesinin bitmiş gıdadaki işlevini (örneğin renklendirici veya koruyucu) hem de kullanılan belirli maddeyi, ilgili E numarası veya adı (örneğin E 415 veya Ksantan gam) kullanılarak belirtmelidir.
Gıda etiketlerinde yer alan yaygın katkı maddeleri arasında antioksidanlar (oksidasyondan kaynaklanan bozulmayı önlemek için), renklendiriciler, emülgatörler, stabilizatörler, jelleştiriciler ve kıvam arttırıcılar, koruyucular ve tatlandırıcılar bulunur.
AB pazarındaki tüm gıda katkı maddeleri, tanımlanmalarını sağlayan diğer parametrelerin yanı sıra asgari saflık kriterlerini de içeren yasal şartlara uygun olmalıdır.
Avrupa Komisyonu ve AB Üye Devletleri, gıda katkı maddelerinin AB pazarında onaylanmasına ve kullanım koşullarına (etiketleme ve izin verilen maksimum limitler gibi) karar verir.
Değerlendirmelerimiz, gıda katkı maddelerinin kimyasal ve biyolojik özellikleri, potansiyel toksisitesi ve diyetle maruz kalma tahminleri hakkında mevcut tüm verileri dikkate alır.
Gıda Katkı Maddeleri Sağlığa Zararlı mı?
Yoğun yaşam tarzı ve hızlı sanayileşme, gıda endüstrisini canlandırarak süpermarketlerde bulabileceğiniz işlenmiş gıda yelpazesini genişletti. İster dondurulmuş patates dilimleri ister şarküteri ürünleri olsun, her şey sağlığınıza zarar veren tehlikeli gıda katkı maddeleriyle dolu. Bu ölümcül bileşiklerin sağlığınızı nasıl etkileyebileceği ve kalp rahatsızlıkları, dolaşım ve sinir bozuklukları ile kanser riskinizi azaltmak için nasıl güvenli seçimler yapabileceğiniz hakkında daha fazla bilgi edinmek için okumaya devam edin.
Gıda Katkı Maddelerinin Etkileri
1- Sodyum nitrat: Sodyum nitrat, tehlikeli gıda katkı maddeleri listesinin başında gelir. Son derece toksiktir ve doğası gereği oldukça kanserojen (kansere neden olan) nitrozaminlerin oluşumunu uyarır. Bu ölümcül bileşik, işlenmiş etlerimizin önemli bir bölümünü kaplar ve bakteri üremesini ve etin hızla çürümesini önleyen iyi bir koruyucu görevi görür. Sosis ve salamurayı bir kenara bırakın ve organik tavuk ve yağsız etleri tercih edin.
2- Trans yağlar: Hamburgerlerimizin, bisküvilerimizin, cipslerimizin ve patlamış mısırlarımızın önemli bir kısmını oluşturan trans yağlar, dünya genelinde milyonlarca insanda obezite ve kalp sorunlarına yol açmaktan sorumludur. Doymuş yağlar kolesterol seviyelerini yükseltirken, trans yağlar bir adım daha ileri gider. Sadece kolesterol seviyelerini yükseltmekle kalmaz, aynı zamanda vücudunuzdaki HDL (iyi kolesterol) miktarını da azaltarak sizi kalp rahatsızlıklarına daha yatkın hale getirir.
3- Olestra: Olestra, patates cipsinizde bulunan ve aslında sahte bir yağdan başka bir şey olmayan “yağsız” yağdır. Ancak, vücudu kanserden koruyan ve bağışıklığı güçlendiren yağda çözünen A, D, E ve K vitaminlerine bağlandığı bilinmektedir. Olestranın bu vitaminlere bağlanması, sizi genel olarak kansere çok daha yatkın hale getirir. Ayrıca, nüfusun %12’sinde sindirim sorunlarına neden olduğu gösterilmiştir. Patates cipsi paketinizi bir meyve veya birkaç tam tahıllı bisküvi ile değiştirin.
4- Propil Gallat: Propil Gallat, et ürünleri, bitkisel yağlar, patates çubukları, sakız ve hazır çorba karışımlarının bir bileşenidir ve temelde koruyucu görevi görerek bozulmalarını önler. Ancak çalışmalar, bu ürünlerin düzenli tüketiminin kolon ve mide kanserine neden olabileceğini göstermektedir.
5- Bütillenmiş hidroksianisol: İşlevsel olarak propil gallata benzer olan bütillenmiş hidroksianisol, yağların ve diğer gıdaların bozulmasını önlemekten sorumludur. Ancak araştırmalar, sıçanlarda kanserli tümörlerin oluşumunda önemli bir rol oynadıklarını göstermektedir.
6- Mono Sodyum Glutamat (MSG): Yaygın olarak Çin tuzu olarak bilinen bu bileşik, tehlikeli gıda katkı maddeleri listesinin başlarında yer almaktadır. Neden mi? Öncelikle, MSG artık gün boyunca tükettiğiniz neredeyse her şeyin bir parçasıdır. Bu amino asit, salatalara, çorbalara ve diğer gıda preparatlarına lezzet vermek için kullanılır ve genellikle Çin yemeklerinde kullanılırdı. Ancak kullanımı artık Doğu ve Batı bölgelerine de yayılmış durumda ve artık neredeyse her restoran veya fast food zinciri yiyeceklerini MSG ile kaplıyor.
Birkaç sıçan üzerinde yapılan çalışmalar, çalışmaya alınan sıçanların neredeyse tamamının tek bir doz MSG ile hipotalamuslarında (vücudun düzenleyici aktivitelerinden sorumlu beynin önemli bir parçası) ve iç retina tabakasındaki nöronlarında hasar oluştuğunu bildirmiştir. Ayrıca MSG, sıçanlarda laboratuvar ortamında obeziteye neden olmak için de kullanılmaktadır. MSG’yi çok daha tehlikeli kılan şey, insanların sıçanlara göre MSG’ye 3-5 kat daha duyarlı olmasıdır. MSG’den uzak durmak için, paketlenmiş gıdalarınızın etiketinde sitrik asit olup olmadığına dikkat edin.
7 – Aspartam: Sıçanlarda beyin tümörüne neden olan aspartam, şeker alternatiflerimizi ve düşük kalorili diyet gıdalarımızı oluşturan yapay bir tatlandırıcıdır. Bu ürünlerin aşırı tüketiminin lenfoma ve lösemiye yatkınlığı artırdığı bilinmektedir. Vücuda girdiğinde aspartam formaldehite dönüşür ve migren, görme kaybı, nöbetler, multipl skleroz ve hatta Parkinson hastalığına neden olur. Kısa vadeli yan etkileri arasında baş ağrısı ve baş dönmesi bulunur.
8 – Potasyum bromat: Potasyum bromat, ekmek yapım sürecinde kullanılan bir oksitleyici maddedir. Bu bileşiğin kanserojen etkileri olduğu ve hem insanlarda hem de hayvanlarda nefrotoksik (böbrekler için toksik) olduğu kanıtlanmıştır. Oksitleyici madde olarak potasyum bromat kullanılan ekmekle beslenen sıçanlarda tiroid ve böbrek tümörleri gelişmiştir.
9- Gıda boyası: Mavi #1 gibi gıda boyaları kansere neden olurken, kırmızı #40 çocuklarda DEHB’ye (dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu) yol açabilir. Fırıncılıkta yaygın olarak kullanılan ve kirazlara yapay renk veren kırmızı #3, sıçanlarda tiroid tümörlerine neden olur. Doğal olmayan renkli ve parlak görünen yiyecek ve içeceklerden uzak durun.
Doğal Olmayan Şekilde Renkli ve Parlak Görünen Yiyecek ve İçeceklerden Uzak Durun
10- Bütillenmiş hidroksitoluen: Bütillenmiş hidroksitoluen, sakızlarda, patates cipslerinde ve diğer paketlenmiş gıdalarda koruyucu olarak bulunur. FDA tarafından onaylanmış olmalarına rağmen kanserojen oldukları kanıtlanmıştır.
https://www.gidaraporu.com/yeniden-gida-raporu_g.htm
